Dzień: 2020-07-06

W większości opracowań omawiany w tym artykule tajny związek nosi nazwę Organizacji Polskiej. Autorka posługuje się jednak w tekście nazwą Organizacja Wewnętrzna z trzech powodów. Po pierwsze w materiałach źródłowych spotkała się z wypowiedziami świadczącymi, że wśród osób wtajemniczonych związek ten tak właśnie był określany, a nazwa Organizacja Polska odnosiła się do najniższego stopnia wtajemniczenia, czyli sekcji.

W czasie jednej akcji pacyfikacyjnej rozpoczętej 2 lutego 1944 r. w Borowie i okolicznych wioskach, które stanowiły bazę Narodowych Sił Zbrojnych, Niemcy wymordowali ok. 1300 osób. Była to jedna z najbardziej bestialskich akcji przeciwko wiejskiej ludności polskiej w czasie całej okupacji hitlerowskiej, porównywalna z największymi rzeziami ukraińskimi na Kresach.

Po zajęciu Polski przez Armię Czerwoną polskie podziemie niepodległościowe wciąż stanowiło poważną siłę. Jedną z metod walki z oddziałami leśnymi było tworzenie przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa grup podających się za partyzantów.

Opolszczyzna pomimo tego, iż po zakończeniu działań wojennych w 1945 roku była jednym z nielicznych obszarów państwa polskiego, na którym nie działały oddziały zbrojnego podziemia antykomunistycznego (nie licząc działającej na północnych skrawkach województwa grupy por. Franciszka Olszówki „Otta”) stała się miejscem największej masakry dokonanej przez funkcjonariuszy komunistycznych sił bezpieczeństwa na żołnierzach antykomunistycznego podziemia.

Pod koniec listopada zeszłego roku w budynku przy ul. Piłsudskiego 4 (dawniej Świerczewskiego) – w latach 1944-56 siedzibie siedleckiego Urzędu Bezpieczeństwa – odkryto ludzkie kości. Niewykluczone, że są to szczątki pozostałe po ofiarach stalinowskiego aparatu terroru. Sprawę przekazano do Komisji Badania Zbrodni Przeciw Narodowi Polskiemu w Lublinie.

W 1991 roku, przed pogrzebem ostatniego szefa sztabu Narodowych Sił Zbrojnych, ppłk. Piotra Abakanowicza, ktoś wymalował na jego trumnie swastyki. Nieznany sprawca lub sprawcy uznali, że w życiu oficera wydarzyło się coś, co sprawiło, że ostatnią drogę zmarłego należy naznaczyć hitlerowskim piętnem.

Przed wojną robotniczą organizacją ruchu narodowego był Związek Zawodowy „Praca Polska”, w którym na terenie Warszawy największe wpływy miał ONR. „Załoga” była organizacją stworzoną na bazie Terenu Robotniczego ONR. „Załoga” działała początkowo w ZJ, później w NSZ.

Pan Paweł Machcewicz napisał, że jednym z motywów zbrodni w Jedwabnem mógł być antysemityzm mieszkańców (W cieniu Jedwabnego, „Rzeczpospolita” nr 288, 11.12.2000 r.). Argumentem za tą tezą były rzekome wpływy, jakie przed wojną na tym terenie miał posiadać Obóz Narodowo-Radykalny. Na tym terenie ONR nie funkcjonował. Żaden z badaczy zajmujących się jego historią nie wspomina o wpływach w powiecie łomżyńskim.

„Narodowcy” Lucyny Kulińskiej to pierwsza próba syntezy powojennych dziejów obozu narodowego. Podstawą tej pozycji była praca doktorska obroniona w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. Autorka zajmuje się historią dwóch konspiracyjnych organizacji narodowych działających w latach 1944-47: Stronnictwa Narodowego i Organizacji Wewnętrznej Obozu Narodowo-Radykalnego.

Wejście Armii Czerwonej na teren województwa krakowskiego w styczniu 1945 roku przyczyniło się niewątpliwie do ograniczenia konspiracyjnej działalności organizacji narodowych, ale nie do ich zupełnej eliminacji. Tak było przynajmniej w pierwszych miesiącach 1945 roku.