Ciupak Edward

93. urodziny ppor. Edwarda Ciupaka ps. „Mały”

Aktualności Życiorysy

W dniu 14 grudnia 2021 roku ppor. Edward Ciupak ps. „Mały” skończył 93 lata. Jubilat jest prawdopodobnie ostatnim żyjącym podkomendnym kpt. Józefa Zadzierskiego ps. „Wołyniak”, dowódcy oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. W imieniu Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych składamy najserdeczniejsze życzenia.

Ppor. Edward Ciupak ps. „Mały” urodził się 14 grudnia 1928 roku w Wólce Ratajskiej koło Janowa Lubelskiego. W jego rodzinnym domu podczas okupacji niemieckiej ukrywał się oficer przedwojennej „dwójki”, który zaangażował nastoletniego Edwarda do działalności konspiracyjnej, początkowo jako łącznika. Po wkroczeniu sowietów na Lubelszczyznę w 1944 roku Edward Ciupak aresztowany został przez NKWD. W czasie konwojowania do aresztu uciekł w brawurowy sposób. Dołączył do oddziału Narodowych Sił Zbrojnych dowodzonego przez rtm. Tadeusza Lachowskiego ps. „Nałęcz”, a później do oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego kpt. Józefa Zadzierskiego ps. „Wołyniak”. Brał udział w licznych walkach partyzanckich na Lubelszczyźnie przeciw UB, KBW, NKWD i MO. W czerwcu 1946 roku, podczas jednej z potyczek, w wyniku wybuchu granatu zaczepnego został ciężko ranny. Na skutek odniesionych obrażeń przez dwa miesiące dochodził do zdrowia. W listopadzie 1946 roku, po rozmowach dowództwa NZW z WiN, „Mały” przeszedł pod komendę mjr. cc. Hieronima Dekutowskiego ps. „Zapora”. Brał udział w starciach pod Zakąciem, Bełżycach i Hoszni Ordynackiej. Dosłużył się stopnia kaprala.

Ujawnił się 11 kwietnia 1947 roku przed PUBP w Janowie Lubelskim. Aresztowany został przez funkcjonariuszy UB 21 kwietnia 1947 roku i przewieziony do siedziby UB w Krasnymstawie. Po ciężkim śledztwie osadzono go na Lubelskim Zamku. W lipcu 1947 roku odbyła się rozprawa przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Lublinie. Komunistyczny sąd skazał Edwarda Ciupaka na 15 lat więzienia i 5 lat pozbawienia praw obywatelskich. Wyrok odsiadywał w więzieniach w Sieradzu i Strzelcach Opolskich, a następnie w Bytomiu, gdzie służył w karnej kompanii górniczej w kopalni Dymitrow. Po 8 miesiącach ciężkiej pracy na mocy trzeciej amnestii wyszedł na wolność. Wkrótce ożenił się i w 1958 roku wyjechał na Ziemie Odzyskane. Niestety, resort bezpieczeństwa aresztował go ponownie w 1962 roku, w związku ze sprawą Andrzeja Kiszki ps. „Dąb”, „Leszczyna”. Za pomoc udzielaną „Dębowi” w latach 50. skazano „Małego” na 5 lat więzienia. Drugi wyrok odsiadywał w więzieniu w Wiśniczu. W 1966 roku wyszedł warunkowo po 3 latach i 8 miesiącach uwięzienia.

W 2000 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej mianował Edwarda Ciupaka ps. „Mały” na stopień podporucznika. Został uhonorowany m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem „Pro Bono Poloniae”, Medalem Stulecia Niepodległości, Krzyżem Zasługi Związku Żołnierzy NSZ. Jest wieloletnim aktywnym członkiem Związku Żołnierzy NSZ Koło Pomorze Środkowe. Od 2021 roku jest członkiem Rady Naczelnej Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.