Mjr Stanisław Sierszyński ps. „Wojciech” – żołnierz wojska Polskiego, współpracownik wywiadów Wojska Polskiego, Narodowej Organizacji Wojskowej, Narodowych Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych.
Urodził się 12 września 1897 roku w Myślątkowie, powiat mogileński, pod zaborem pruskim. Zdobył wykształcenia wyższe, ale nie wiemy, gdzie studiował. Odbył służbę w Wojsku Polskim i został przeniesiony do rezerwy w stopniu majora. Mieszkał w poznańskiej dzielnicy Wilda przy ulicy Czarneckiego. Był kupcem, znanym i cenionym w Poznaniu. Zajmował się sprzedażą samochodów. Dzięki pracowitości i społecznej aktywności został wybrany prezesem Związku Kupców i Przemysłowców Samochodowych na Ziemiach Zachodnich. W związku ze znajomością niemieckiej gospodarki, a zwłaszcza niemieckich firm samochodowych, Stanisław Sierszyński został tajnym współpracownikiem Oddziału II (wywiadu) Wojska Polskiego (WP). Prawdopodobnie przeszedł przeszkolenie wywiadowcze. Tuż przed wybuchem II wojny światowej został członkiem Tajnej Organizacji Konspiracyjnej (TOK), tzw. dywersji pozafrontowej, utworzonej w 1923 roku przez Oddział II WP, która przygotowywała grupy dywersantów do ściśle określonych działań po wybuchu wojny. Ze względu na powierzone mu zadania dywersyjne nie został powołany do wojska przed wybuchem wojny i nie wziął udziału w kampanii wrześniowej 1939 roku.
W dniu 10 września 1939 roku Niemcy zajęli Poznań. Niemal natychmiast okupant niemiecki rozpoczął egzekucje i wysiedlenia ludności polskiej i żydowskiej. Wielkopolska została włączona do III Rzeszy Niemieckiej jako Kraj Warty. Językiem urzędowym stał się język niemiecki. Wprowadzono godzinę policyjną i nakaz pracy dla Polaków. Skonfiskowano broń, odbiorniki radiowe, aparaty fotograficzne. Już 14 września 1939 roku Niemcy przejęli firmę Stanisława Sierszyńskiego, ale on i jego rodzina nie zostali wysiedleni. Sierszyński włączył się w działalność konspiracyjną. W 1941 roku został członkiem Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW) i pod pseudonimem „Wojciech” zorganizował na terenie Poznania sprawnie działającą siatkę wywiadowców. Po utworzeniu w 1942 roku Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ) wstąpił do tej organizacji wojskowej. Pełnił funkcję oficera wywiadu w Inspektoracie Ziem Zachodnich NSZ, blisko współpracując z szefem Inspektoratu ppłk. Edmundem Michalskim ps. „Kajetan”. W 1943 roku został skierowany do współpracy z wywiadem Komendy Głównej Armii Krajowej (AK) kryptonim „Lombard”.
Mjr Stanisław Sierszyński ps. „Wojciech” został aresztowany przez gestapo w październiku 1943 roku i osadzony w poznańskim Forcie VII, pierwszym obozie koncentracyjnym utworzonym przez Niemców na okupowanych ziemiach polskich. Na terenie Wielkopolski był to największy ośrodek eksterminacji polskiej ludności cywilnej. Był także pierwszym obozem, w którym Niemcy w testowej komorze gazowej użyli gazu do masowego mordowania Polaków. Prowadzone przeciwko „Wojciechowi” śledztwo było kontynuowane po przeniesieniu go do obozu karno-śledczego w Żabikowie. Śmiertelność w tym obozie była bardzo duża, nie tylko ze względu na trudne warunki bytowe, ale także z powodu tortur stosowanych przez gestapo podczas prowadzonych śledztw oraz częstych egzekucji.
Po zakończeniu śledztwa Stanisław Sierszyński ps. „Wojciech”, na podstawie wyroku Policyjnego Sądu Doraźnego (Polizeistandgericht) przy Urzędzie Kierowniczym Policji Państwowej w Poznaniu (Staatspolizeileitstelle Posen), został wysłany do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu (Auschwitz), skąd 13 grudnia 1944 roku został przetransportowany do obozu zagłady Mauthausen. Otrzymał numer obozowy 113354. Doczekał wyzwolenia obozu przez wojska amerykańskie. Jego żona i dwie córki również zostały osadzone przez Niemców w obozach koncentracyjnych Bergen-Belsen i Ravensbrück.
Stanisław Sierszyński do 1946 roku przebywał w austriackiej miejscowości Lustenau. Później przeniósł się do Szwecji, gdzie po wyzwoleniu niemieckich obozów wyjechała jego rodzina. Zamieszkał w Sztokholmie i prowadził działalność wywiadowczą dla placówki polskiego wywiadu wspieranego przez wywiad brytyjski. W ramach kamuflażu pracował jako przedstawiciel firmy zegarmistrzowskiej „Pallas”. Stanisław Sierszyński ps. „Wojciech” zmarł 15 kwietnia 1990 roku na wyspie Lidingö. Został pochowany na cmentarzu katolickim w Sztokholmie.
dr Rafał Sierchuła/Bożena Wołek
