Antoni Biegun ps. ,,Sztubak”, ,,Czarny Antek”, ,,Szary”

Życiorysy

Antoni Biegun ps. „Sztubak”, „Czarny Antek”, „Szary” – żołnierz NOW, NSZ i NZW.

Urodził się 8 maja 1924 roku w Milówce w powiecie żywieckim. Był synem Karola i Rozalii z domu Talik. Miał dwie siostry: Zofię i Kazimierę. Do 5 września 1940 roku mieszkał w rodzinnej miejscowości. W wyniku „Saybusch Aktion” Niemcy wysiedlili na teren powiatu biłgorajskiego jego rodzinę oraz kilkaset osób z jego wsi. Poza Milówką akcją wysiedleńczą objęto wszystkie miejscowości powiatu żywieckiego.

W nowym miejscu zamieszkania Antoni Biegun zimą 1940 roku przyjęty został w skład Narodowej Organizacji Wojskowej. Został zaprzysiężony przez Janusza Stoboya ps. „Wir”, komendanta obwodu biłgorajskiego NOW. Za działalność konspiracyjną aresztowany został przez okupanta niemieckiego. W więzieniu w Tarnogrodzie przebywał od kwietnia do 8 maja 1942 roku, kiedy to uciekł. Po ucieczce, decyzją dowództwa obwodu przeszedł do oddziału partyzanckiego, który ukrywał się w miejscowym lesie. Oddział ten był dowodzony przez porucznika Franciszka Przysiężniaka ps. „Jan”, „Ojciec Jan”. Ponadto walczył pod komendą dowódców NOW (od 20 września 1942 roku Narodowych Sił Zbrojnych), takich jak: kpt. Aleksander Szklarek ps. „Ryś”, mjr Leonard Zub-Zdanowicz ps. „Ząb” oraz kpt. Wacław Piotrowski ps. „Cichy”.

Biegun Antoni
Biegun Antoni

Po wkroczeniu wojsk sowieckich na Zamojszczyznę wyjechał do rodzinnej Milówki. Groziło mu tam aresztowanie i musiał uciec do Krakowa, gdzie ukrywał się w klasztorze kapucynów. Przebywał w nim do zakończenia wojny. Po wojnie podjął przerwaną naukę i zaczął pracować na kolei w Bielsku-Białej. Miał problemy z funkcjonariuszami Urzędu Bezpieczeństwa, którzy chcieli go aresztować za działalność w NOW i NSZ. Udało mu się uniknąć uwięzienia i uciec w beskidzkie lasy. Włączył się w działalność partyzancką w oddziale Henryka Flamego ps. „Bartek”, „Grot”. W zgrupowaniu Flamego wsławił się tym, że w dniu 3 maja 1946 roku osłaniał słynną defiladę w Wiśle. Został awansowany do stopnia podporucznika. Nie wyjechał na Śląsk Opolski z grupą żołnierzy z oddziału „Bartka”, uzasadniając to tym, że jest to ubecka prowokacja. Okazało się, że miał rację. Uniknął śmierci, gdyż tych, którzy wyjechali, zamordowano. Śmierci nie uniknął nawet sam „Bartek”, którego zamordował milicjant w restauracji w Zabrzegu.

Po zabójstwie Flamego i jego żołnierzy Biegun zaczął się ukrywać. Tym razem na Ziemiach Odzyskanych, w Stargardzie Szczecińskim. Wespół z Włodzimierzem Dobiją ps. „Groźny” założył tam w grudniu 1947 organizację Narodowy Związek Walki, która istniała do 24 lutego 1948 roku, kiedy to Biegun został aresztowany. Po zatrzymaniu, przewieziono go do Krakowa, gdzie był sądzony za działalność w NSZ i NZW przed Wojskowym Sądem Rejonowym. Skazano go na 15 lat więzienia, 5 lat utraty praw obywatelskich oraz przepadek mienia. Karę odbywał w Rawiczu i Wronkach. Po ośmiu latach zwolniono go z więzienia.

Por. Antoni Biegun ps. „Czarny Antek”, „Szary”, „Sztubak” był m.in. prezesem Zarządu Okręgu Małopolskiego Związku Żołnierzy NSZ. W 1989 roku otrzymał awans do stopnia porucznika. Zmarł 10 września 2001 roku. Jest pochowany na cmentarzu w Borku Fałęckim.