Barbara Dziekan z Kaczyńskich – ur. 25.12.1899 r. w Ruszczy, pow. Sandomierz, córka Michała i Marii z Wójcikowskich.
Od początku okupacji włączyła się w działalność charytatywną prowadzoną przez Radę Główną Opiekuńczą, m.in. organizując na terenie Mielca pomoc dla wysiedleńców z Poznańskiego. Równocześnie od 1940 r. działała w narodowej konspiracji. Członkini Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet (NOWK), pełniła funkcje łączniczki i kurierki. W końcowym okresie okupacji – poszukiwana przez Niemców – ukrywała się poza Mielcem.
W konspiracji narodowej pozostawała po wkroczeniu wojsk sowieckich. W jej domu ukrywał się m.in. Władysław Bąkowski, komendant Inspektoratu „Maria” (powiaty: Dębica, Mielec, Tarnobrzeg) NZW (NOW). 7.03.1947 r. ujawniła się w PUBP w Mielcu. Aresztowana przez UB 12.09.1948 r., więziona była najpierw w Mielcu, a potem w Rzeszowie. 25.01.1949 r. WSR w Rzeszowie – na podstawie ustawy amnestyjnej z 22.02.1947 r. – postanowił umorzyć śledztwo w jej sprawie. Zmarła w Mielcu w 1975 r.
Źródła:
Archiwum Państwowe w Rzeszowie, Zespół Wojskowa Prokuratura Rejonowa, Akta w sprawie St. Walickiego i M. Wojdata, sygn. 4041/48-49, k. 23, 24;
biogram B. Dziekan, [w:] Mielec. Studia z dziejów miasta i regionu, t. 3, Mielec 1994, s. 673;
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, sygn. IPN-05/13, t. III, kwestionariusze osobowe członków NOW, k. 10.
Krzysztof Kaczmarski
