Film Jerzego Zalewskiego „Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać” ciągle nie może doczekać się zakończenia produkcji. Miał wejść na ekrany kin już na jesieni tego roku, ale od 7 miesięcy sprawa nie posunęła się naprzód.

Opóźnienie w finalizacji produkcji wywołało zaniepokojenie środowisk twórczych i naukowych, które 22 czerwca wystosowały list otwarty do Prezesa Telewizji Polskiej S.A. Juliusza Brauna (treść listu poniżej), z apelem o przyczynienie się do sfinalizowania produkcji. O sprawie napisała także Rzeczpospolita: „Kiedy film o Roju – pytają prezesa TVP artyści.”

Film opowiada historię Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój” – żołnierza Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, walczącego z okupantem sowieckim do 1951 roku.

 

List otwarty środowisk twórczych do Prezesa TVP:

22 czerwca 2011 roku przekazano Prezesowi TVP S. A., Juliuszowi Braunowi list otwarty w sprawie filmu „Historia Roja czyli w ziemi lepiej słychać” w reżyserii Jerzego Zalewskiego, następującej treści:

 

Szanowny Panie Prezesie,

My, niżej podpisani, wyrażamy głębokie zaniepokojenie przeszkodami, na które napotyka produkcja filmu „Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać” w reżyserii Jerzego Zalewskiego. Ten film jest pierwszą po dwudziestu dwóch latach wolnej Polski i braku cenzury próbą ukazania walki i losów żołnierzy wyklętych, czyli polskiego podziemia antykomunistycznego po 1945 roku, oczami ich przedstawicieli. Jest – miejmy nadzieję – początkiem obalania kłamstwa założycielskiego PRL o zbrodniczym charakterze walki z okupacją sowiecko-komunistyczną po II wojnie światowej.

 

Znamy film z pokazów kopii roboczej, podczas których spotkał się on z bardzo przychylnym przyjęciem, zwłaszcza młodych ludzi (vide opinie w Internecie). Wiemy, że formalną przeszkodą w kontynuacji produkcji filmu są drobiazgowe żądania poprawek, które ingerują w autorską koncepcję filmu. Także zastrzeżenia wobec długości filmu są ślepym na względy artystyczne egzekwowaniem litery umowy. Jest to szczególnie rażące w obecnym klimacie politycznym, zważywszy, że film objął swoim patronatem śp. prezydent Lech Kaczyński. Po objęciu przez Pana funkcji prezesa Telewizji publicznej realizatorzy filmu liczyli na nowe otwarcie w tej instytucji.

 

Dotychczasowe fakty i sytuacja produkcyjna filmu o tym nie świadczą.

Pani Prezesie, apelujemy o to, by przyczynił się Pan do ukończenia produkcji filmu „Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać” z zachowaniem swobody wypowiedzi autora, ku satysfakcji starszych pokoleń, którym w końcu oddana zostanie sprawiedliwość, i młodego pokolenia, dramatycznie pozbawionego wzorców osobowych i drogowskazów w wyborze wartości.

 

Sygnatariuszami listu są między innymi:

Ryszard Bender; senator RP

Anita Borodzicz; córka dowódcy bohatera filmu

Grzegorz Braun; reżyser filmowy

Jan Dziedziczak; poseł RP

Marek Dziemieszkiewicz; bratanek bohatera filmu

Andrzej Dobosz; pisarz

Anna Ferens; reżyser filmowy

Zbigniew Girzyński; poseł RP

Andrzej Jaworski; poseł RP

Wiesław Johann; były sędzia trybunału konstytucyjnego

Robert Kaczmarek; reżyser i producent filmowy

Janusz Kapusta; grafik

Zdzisław Krasnodębski; socjolog

Elżbieta Kruk; była przewodnicząca KRRiT, poseł RP

Stanisław Michalkiewicz; publicysta

Przemysław Miśkiewicz; przewodniczący Stowarzyszenia „Pokolenie”

Arkadiusz Mularczyk; poseł RP

Jerzy Robert Nowak; historyk

Marek Nowakowski; pisarz

Jan Olszewski; były premier RP

Jan Parys; politolog

Anna Sikora; poseł RP

Tadeusz Sikora; pieśniarz

Ewa Stankiewicz; reżyser filmowy

Ryszard Terlecki; historyk, poseł RP

Jerzy Wójcik; operator i reżyser

Artur Zawisza; przewodniczący Związku Żołnierzy NSZ

Rafał Ziemkiewicz; pisarz, publicysta

Waldemar Andzel

Piotr Babinetz

Aleksander Chłopek

Maja Chocianowska-Sidoruk

Elżbieta Czarnecka

Witold Czarnecki

Danuta Dobosz

Paweł Hermanowski

Dariusz Kaczanowski

Lech Kołakowski

Robert Kołakowski

Andrzej Liss

Krzysztof Maciejewski

Grażyna Matis

Stanisław Pięta, poseł RP

Piotr Polak

Dagmara Siemińska

Beata Sławińska

Kazimierz Smoliński

Tadeusz Wita

Michał Wojtkiewicz

Paweł Zajączkowski

Łukasz Zbonikowski

oraz widzowie pokazu kopii roboczej filmu w Sejmie RP 9 czerwca 2011 r.; posłowie i zaproszeni goście.