Jan Maciejewski – żołnierz Narodowej Organizacji Bojowej, powstaniec wielkopolski, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych.
Urodził się 21 marca 1897 roku w Dubinie, powiat rawicki, pod zaborem pruskim. Wziął udział w powstaniu wielkopolskim. W walkach powstańczych wyzwolono spod niemieckiego panowania prawie całą Wielkopolskę, dzięki temu później na mocy traktatu wersalskiego została włączona do państwa polskiego. Zamieszkał w Poznaniu. Pracował jako kotlarz w Warsztatach Głównych Parowozowo-Wagonowych Polskich Kolei Państwowych w Poznaniu, czyli późniejszych Poznańskich Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego (w skrócie ZNTK Poznań). W dniu 10 września 1939 roku Niemcy zajęli Poznań. Niemal natychmiast okupant niemiecki rozpoczął egzekucje i wysiedlenia ludności polskiej i żydowskiej. Wielkopolska została włączona do Rzeszy Niemieckiej jako Kraj Warty. Językiem urzędowym stał się język niemiecki.
Pod niemiecką okupacją Polacy szybko zaczęli organizować konspirację. W dniu 16 listopada 1939 roku działacze Stronnictwa Narodowego (SN) powołali konspiracyjną organizację wojskową – Narodową Organizację Bojową (NOB). Jan Maciejewski zaangażował się w działalność ruchu oporu. W lecie 1940 roku został zaprzysiężony do NOB w Wydzielonym Obwodzie Warsztaty Kolejowe w Poznaniu. Wiemy, że płacił składki organizacyjne i uczestniczył w konspiracyjnych spotkaniach. Brał udział w kolportowaniu wydawanego przez Stronnictwo Narodowe pisma „Polska Narodowa”.
Na skutek dekonspiracji i zwerbowania w NOB agentów organizacja została rozbita. Pierwsze aresztowania miały miejsce w grudniu 1940 roku. Jan Maciejewski został aresztowany przez gestapo w 1941 roku i osadzony w poznańskim Forcie VII, a później w niemieckim więzieniu we Wronkach. Fort VII był pierwszym obozem koncentracyjnym utworzonym przez Niemców na okupowanych ziemiach polskich. Na terenie Wielkopolski był największym ośrodkiem eksterminacji polskiej ludności cywilnej. Był także pierwszym obozem, w którym Niemcy w testowej komorze gazowej użyli gazu do masowego mordowania Polaków.
W dniu 11 sierpnia 1942 roku wyrokiem niemieckiego Wyższego Sądu Rejonowego w Poznaniu (OLG Posen) Jan Maciejewski został skazany na 5 lat obozu karnego. Osadzono go w niemieckim więzieniu w Rawiczu, skąd w dniu 12 grudnia 1942 roku został przetransportowany do obozu koncentracyjnego Mauthausen. Zmarł w obozie 7 lutego 1943 roku. Miał 46 lat.
dr Rafał Sierchuła/Bożena Wołek
