Kalendarium 24–31 października

kalendarium

Kalendarium 24–31 października

24 października

  • 1896 – w Starzechowicach, powiat konecki, urodził się Mieczysław Kazimierz Jakubowski, prawnik, polityk, działacz społeczny, poseł na sejm II RP, wiceprezes Zarządu Głównego SN.
  • 1946 – we wsi Malinówka na Podkarpaciu agent UB „Mewa” zamordował dowódcę Samodzielnego Batalionu Operacyjnego NSZ kpt. Antoniego Żubryda ps. „Zuch” oraz jego żonę Janinę Żubryd ps. „Janek”.
  • 1947 – we wsi Pieczyska, powiat grójecki, oddział Komendy Powiatu NZW kryptonim „Mściciel”, dowodzony przez chor. Witolda Boruckiego ps. „Babinicz”, stoczył bitwę z grupą operacyjną UB-MO. Straty komunistów: 3 zabitych, 4 rannych. Ubecy spalili we wsi dwa gospodarstwa.
  • 1951 – w zasadzce we wsi Zambrzyce Króle, powiat łomżyński, w walce z UB zginął sierż. Józef Grabowski ps. „Vis”, żołnierz NZW Komendy Powiatu „Mazur” z patrolu ppor. Stanisława Grabowskiego ps. „Wiarus” (swojego brata).
  • 1952 – w warszawskim więzieniu na Mokotowie wyrokiem komunistycznego WSR zamordowany został kpt. Adam Mirecki ps. „Adaś”, kurier SN, oficer NOW i AK , komendant Okręgów NOW Lubelskiego i Lwowskiego.

25 października

  • 1956 – Adolf Hitler urzędowo został uznany za zmarłego.
  • 2021 – w USA zmarła Barbara Skarbek-Szacka, wdowa po płk. Antonim Szackim ps. „Bohun” dowódcy Brygady Świętokrzyskiej NSZ.

26 października

  • 1939 – na podstawie dekretu Adolfa Hitlera z 12.10.1939 r. na okupowanych, a nie wcielonych do III Rzeszy ziemiach polskich, utworzono Generalne Gubernatorstwo ze stolicą w Krakowie.
  • 1939 – w zbiorowej egzekucji w Rypinie został zamordowany przez Niemców Stanisław Sierakowski, polski działacz narodowy na terenie III Rzeszy, pierwszy prezes Związku Polaków w Niemczech i Związku Mniejszości Narodowych w Niemczech, poseł do sejmu pruskiego, oraz jego żona Helena z Lubomirskich, prezes Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego.
  • 1943 – 30 warszawiaków przywiezionych z Pawiaka zostało rozstrzelanych w publicznej egzekucji przy ulicy Leszno z rozkazu dowódcy SS na dystrykt warszawski Generalnego Gubernatorstwa Franza Kutschery.
  • 1944 – śmierć i pogrzeb dowódcy zwiadu konnego 202. pp Brygady Świętokrzyskiej NSZ rtm. NN ps. „Piorun”.
  • 1956 – aresztowany przez komunistów prymas kardynał Stefan Wyszyński został zwolniony po trzech latach uwięzienia.
  • 1991 – w Moskwie podpisano układ o wycofywaniu z Polski wojsk sowieckich stacjonujących na naszym terenie od zakończenia II wojny światowej. Sowieckie oddziały bojowe miały opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do 15.11.1992 r.

27 października

  • 1939 – aresztowanie Stefana Starzyńskiego prezydenta Warszawy, został zamordowany przez Niemców pod koniec grudnia 1939 r.
  • 1943 – 10 warszawiaków przywiezionych z Pawiaka zostało rozstrzelanych w publicznej egzekucji na Kole (Wola) z rozkazu dowódcy SS na dystrykt warszawski Generalnego Gubernatorstwa Franza Kutschery.
  • 1944 – akcja Brygady Świętokrzyskiej NSZ na niemieckie magazyny żywnościowe w Wielgomłynach, powiat radomszczański. Patrol żywnościowy BŚ zdobył duże ilości żyta, owsa i pszenicy.

28 października

  • 1877 – w Markowicach na Wołyniu urodził się gen. Tadeusz Jastrzębski ps. „Powała”, szef sztabu Komendy Głównej OW ZJ, później komendant główny NSZ.
  • 1939 – pierwsza masowa egzekucja w lasach Barbarki pod Toruniem 130 polskich więźniów Fortu VII Twierdzy Toruń. Do końca listopada 1939 r. w lasach Barbarki zamordowano 600–1000 Polaków.
  • 1945 – funkcjonariusze UB aresztowali płk. pil. Piotra Abakanowicza ps. „Barski”, oficera WP, szefa sztabu NSZ.
  • 1946 – 10-osobowa grupa oficerów NZW z Komendy Powiatu „Orkan” i Komendy Powiatu „Bałtyk” opanowała Grajewo. Z Izby Skarbowej skonfiskowano 600 000 zł. Pieniądze zasiliły fundusz Komendy Okręgu „Bałtyk” NZW.
  • 1946 – w Czechowicach-Dziedzicach został aresztowany przez UB wcześniej ciężko ranny plut. Alojzy Talik ps. „Orzeł”, żołnierz Zgrupowania VII Śląskiego Okręgu NSZ kpt. Henryka Flamego ps. „Bartek”, oraz jego młodszy brat Edward Talik ps. „Miecz”, również żołnierz kpt. „Bartka”, i gospodarze, którzy udzielili mu schronienia.
  • 1948 – w niewyjaśnionych okolicznościach w wypadku samochodowym zginął biskup Stanisław Kostka Łukomski, nieprzejednany antykomunista i kandydat na prymasa Polski po śmierci Augusta Hlonda.

29 października

  • 1892 – we Lwowie urodził się Stanisław Ostrowski, lekarz, żołnierz Legionów Polskich i Wojska Polskiego, poseł na Sejm RP, ostatni prezydent Lwowa, więzień NKWD we Lwowie i Moskwie, więzień sowieckich obozów koncentracyjnych, oficer Armii Andersa, trzeci Prezydent RP na uchodźstwie.
  • 1944 – Brygada Świętokrzyska NSZ zajęła tymczasowe kwatery w miejscowościach Sekursko i Łabędź, powiat radomszczański.
  • 1945 – w Tczewie na terenie koszar wojskowych odnaleziono szczątki 16 polskich księży z Pelpina, profesorów Wyższego Seminarium Duchownego i Collegium Marianum, rozstrzelanych 20.10.1939 r. przez Niemców.

30 października

  • 1943 – 10 warszawiaków przywiezionych z Pawiaka zostało rozstrzelanych w publicznej egzekucji przy ulicy Towarowej z rozkazu dowódcy SS na dystrykt warszawski Generalnego Gubernatorstwa Franza Kutschery.
  • 1945 – w okolicy dworca PKP w Ciechanowie sowieccy żołnierze zastrzelili por. Romana Dziemieszkiewicza ps. „Adam”, „Pogoda”, komendanta Powiatów Ciechanów i Ostrołęka NSZ.
  • 1946 – oddział PAS XVI Okręgu NZW pod dowództwem chor. Józefa Kozłowskiego ps. „Las” opanował Chorzele, powiat przasnyski, i rozbił posterunek MO.
  • 1946 – w zasadzkę pod Rembielinem, przy drodze Chorzele-Przasnysz, zorganizowaną jako ubezpieczenie akcji w Chorzelach przez oddział PAS chor. Józefa Kozłowskiego ps. „Las” z XVI Okręgu NZW wpadł pluton operacyjny MO z Przasnysza. Zdobyto całe uzbrojenie jednostki MO 2 rkm, 6 PPSz, kilkanaście karabinów, 3 pistolety, amunicję i granaty.
  • 1993 – zmarła kpr. Maria Janina Orzechowska-Słowińska ps. „Grażyna”, żołnierz NSZ, powstaniec warszawski w Zgrupowaniu „Chrobry II”, później w Brygadzie Świętokrzyskiej NSZ i patrolu skoczków do kraju por. Jerzego Brody ps. „Gnat”.

31 października

  • 1943 – w Warszawie z datą 30.10.1943 r. ukazało się pierwsze, drukowane na różowym papierze obwieszczenie niemieckie informujące o likwidacji polskich zakładników.
  • 1944 – w okolicy wsi Soborzyce, powiat częstochowski, patrol żywnościowy 1. Kompanii 202. Pułku Piechoty Brygady Świętokrzyskiej NSZ schwytał pięciu komunistów, m.in. Stanisława Wilka ps. „Sarna”, poszukiwanego od wielu tygodni herszta bandy rabunkowej AL.