Kalendarium 26 września – 2 października

kalendarium

Kalendarium 26 września – 2 października

26 września

  • 1939 – w Mokranach na Polesiu rozstrzelano 14 oficerów Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej, których wydzielono z grupy około 150 polskich marynarzy wziętych do niewoli przez Armię Czerwoną po ewakuacji z Pińska.
  • 1948 – w Węgrzynowie k. Sierpca ranny por. Franciszek Majewski ps. „Słony”, żołnierz AK, ROAK, dowódca oddziałów bojowych 11. Grupy Operacyjnej NSZ, popełnił samobójstwo po 6 godzinach samotnej walki z grupą operacyjną UB-KBW-MO.

27 września

  • 1939 – z rozkazu gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza powstała Służba Zwycięstwu Polski (SZP). Od 1998 r. w dniu 27 września obchodzimy Dzień Polskiego Państwa Podziemnego.
  • 1939 – w Poznaniu członkowie przedwojennej Sieci Dywersji Przyfrontowej utworzyli Tajną Polską Organizację Wojskową (TPOW).
  • 1944 – w Warszawie, przy ulicy Dworkowej 5, Niemcy zamordowali około 14o powstańców warszawskich, którzy wyszli z kanałów.
  • 1944 – do Brygady Świętokrzyskiej NSZ stacjonującej pod Lasochowem dołączył 25-osobowy oddział NSZ ppor. Stefana Celichowskiego ps. „Skalski”, który walczył w powstaniu warszawskim w Zgrupowaniu AK Kampinos. Po odcięciu Puszczy Kampinoskiej otrzymał rozkaz wycofania się na Kielecczyznę.

28 września

  • 1939 – podpisano umowę o kapitulacji Warszawy.
  • 1939 – został zawarty układ „o granicach i przyjaźni” pomiędzy III Rzeszą Niemiecką i Związkiem Sowieckim. Układ ustalał przebieg granicy dzielącej Polskę pomiędzy obu okupantów.
  • 1939 – rozpoczęła się zwycięska dla Polaków dwudniowa bitwa pod Szackiem na Wołyniu pomiędzy Zgrupowaniem KOP gen. Wilhelma Orlika-Rückemana a 52. Dywizją Strzelecką Armii Czerwonej.
  • 1939 – powstał Oddział Wydzielony Wojska Polskiego pod dowództwem mjr. Henryka Dobrzańskiego ps. „Hubal”.

29 września

  • 1939 – z powodu braku amunicji, wody i żywności skapitulowali polscy obrońcy Twierdzy Modlin.
  • 1948 – oddział PAS NZW sierż. Stanisława Grabowskiego ps. „Wiarus” opanował Jedwabne (pow. łomżyński), rozbił Urząd Gminy, pocztę i spółdzielnię „Samopomoc Chłopska”.
  • 1949 – koło wsi Pierzchały w walce z grupą operacyjną KBW-UB zginął dowódca patrolu PAS NZW plut. Lucjan Szymborski ps. „Miedziak” z oddziału sierż. Stanisława Grabowskiego ps. „Wiarus”.

30 września

  • 1911 – w Nowym Jorku (USA) urodził się chor. Hieronim Rogiński ps. „Róg”, „Cień”, podoficer WP, ZWZ-AK, NSZ, NZW.
  • 1939 – w Paryżu Prezydent RP Władysław Raczkiewicz powierzył gen. Władysławowi Sikorskiemu utworzenie nowego rządu.
  • 1944 – zakończyły się walki powstańcze na warszawskim Żoliborzu.
  • 1975 – w Jarosławiu zmarł mjr Franciszek Przysiężniak ps. „Ojciec Jan”, „Marek”, oficer NOW-AK i NZW, pośmiertnie mianowany na stopień pułkownika WP.

1 października

  • 1939 – podczas bitwy z sowietami pod Wytycznem zostało rozbite Zgrupowanie KOP gen. Wilhelma Orlika-Rückemana.
  • 1943 – płk Ignacy Oziewicz ps. „Michał”, „Czesław” mianował kpt. Mieczysława Grygorcewicza ps. „Bohdan” komendantem Okręgu Białystok krypt. „Cyryl” NOW.
  • 1944 – Brygada Świętokrzyska NSZ przeniosła się na kwatery w rejon Czaryża.
  • 1944 – w czasie zawieszenia broni ze Śródmieścia wyszło 8 tysięcy mieszkańców Warszawy. Według Niemców ewakuacja ludności cywilnej objęła 200–250 tysięcy ludzi.
  • 1945 – ppłk Leonard Zub-Zdanowicz ps. „Ząb” wstąpił do 2. Korpusu gen. Władysława Andersa. Otrzymał przydział do Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej.
  • 1949 – Wojskowy Sąd Rejonowy w Białymstoku wydał wyrok śmierci na kpt. Romualda Rajsa ps. „Bury”, podoficera WP i AK, oficera NZW.
  • 2005 – zmarł Stanisław Żurawski ps. „Madej”, żołnierz ROAK i 11. Grupy Operacyjnej NSZ operującej na Mazowszu.

2 października

  • 1939 – pod Wolą Chodkowską żołnierze OWWP mjr. Henryka Dobrzańskiego ps. „Hubal” stoczyli zwycięską potyczkę z Niemcami.
  • 1939 – w Sopocie podpisano akt kapitulacji Rejonu Umocnionego Hel, bronionego przez WP pod dowództwem adm. Józefa Unruga i kmdr. Włodzimierza Steyera od 1 września 1939 r.
  • 1939 – pod Kockiem rozpoczęła się 4-dniowa bitwa z Niemcami SGO „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga.
  • 1944 – w Ożarowie pod Warszawą, w kwaterze gen. SS Ericha von dem Bacha-Zalewskiego, przedstawiciele KG AK: płk. dypl. cc. Kazimierz Iranek-Osmecki ps. „Heller” i ppłk. Zygmunt Dobrowolski ps. „Zyndram” podpisali „Układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie”. Dzień 2 października był ostatnim dniem powstania warszawskiego, które trwało 63 dni.