Kategoria: Wspomnienia

W 1949 roku grupa oficerów NSZ zagrożonych aresztowaniem uciekła kutrem rybackim z Gdańska do Szwecji.
Pisałem o tym kilka lat temu w „Szańcu Chrobrego”, piśmie, które przez parę lat wychodziło w Warszawie w raczej skromnym nakładzie. Dzisiaj, korzystając z szerokiego dostępu do czytelnika, jakie daje Internet, pozwolę sobie przypomnieć to raz jeszcze.

„Gdzie są chłopcy z tamtych lat – czas zatarł ślad…” – słowa z piosenki Sławy Przybylskiej pt. „Gdzie są kwiaty”.
Stefana Pietrzaka, pseudonim „Paciorek”, poznałem 68 lat temu w roku 1943. Kończyliśmy razem warszawską Szkołę Podchorążych NSZ. Później zostaliśmy w Pierwszym Batalionie tej Szkoły. „Paciorek” w plutonie specjalnym łączności, ja w !-ej kompanii. Powstanie warszawskie zaskoczyło nas na ulicy Wspólnej. Po kilkunastu dniach dołączyliśmy jako IV pluton do NSZ-towskiej kompanii „Warszawianka”, kwaterującej w Domu Kolejowym na rogu Żelaznej i Chmielnej.

24 maja tego roku mija pierwsza rocznica śmierci Stanisława Duczymińskiego ps. „Niemira”, żołnierza NSZ znanego bardzo dobrze w kręgach kombatanckich. Był założycielem i jedynym Prezesem Okręgu Warmińsko-mazurskiego Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych w Olsztynie.

Z kolegą „Sową” [Jan Sowiński] straciłem kontakt po wstąpieniu do kompanii wartowniczych. Był on jednym z moich najbliższych i najbardziej cenionych kolegów – za jego wspaniałe poczucie humoru, nawet w najbardziej smutnych chwilach. Po odmarszu z Borowa – gdzie niejeden z moich kolegów pozostawił na pastwę losu swoich rodziców, siostry, braci i swoje sympatie – kolega „Sowa” miał zawsze dla każdego kilka słów podtrzymujących na duchu w nadziei na lepsze jutro.

21-go lipca 2010 roku, w 66-tą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, Wiktor Natanson, „Humięcki”, żołnierz 1-go Batalionu Szkoły Podchorążych Piechoty NSZ i żołnierz Powstania w kompanii NSZ „Warszawianka” odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Witek dzwonił do mnie parę dni wcześniej. Właśnie odebrał telefon z Kancelarii Prezydenta RP informujący go o odznaczeniu. Pytał się dlaczego i za co? Był zaskoczony. Wcale mu się nie dziwię. My, żołnierze NSZ do odznaczeń państwowych nie jesteśmy przyzwyczajeni. Zawsze byliśmy „nielegalni”, często „wyklęci” zarówno w czasie wojny jak i po jej zakończeniu.

Danuta Urbanowska-Ladomirska „Lala”

Przybył do brygady w połowie października 1944 r. Po akcji Brygady Świętokrzyskiej dostał się do niewoli. Po zbadaniu, że był Polakiem zamieszkałym w Rosji, którego po przybyciu Niemców zabrano na ciężkie roboty na froncie, skąd uciekł i dotarł do komunistycznego oddziału partyzanckiego – przydzielono go jako furmana do drugiego wozu kwatermistrza. Biedny „Gruszka” – taki miał pseudonim – nie miał pojęcia, jak zaprzęga się konie. Wiedział tylko, że koń ma głowę i ogon. Był to człowiek około lat 45-50.

Maciej Szymański Zamieszczone poniżej wyjątki z książki Macieja Szymańskiego pt. „Ja-Jo pamięta” wymagają krótkiego wyjaśnienia. „Wspomnienia – album rodzinny”, bo taki jest podtytuł książki, autor napisał dla swoich wnuków, stąd czytelnik znajdzie w niej, poza pamiętnikarskimi wspomnieniami, osobiste oceny zdarzeń, ludzi i czasów, często zapewne kontrowersyjne, które autor chciał przekazać swoim wnukom urodzonym w Kanadzie […]

Kazimierz Poray-Wybranowski „Kret” Rozmowa Kazimierza Poray-Wybranowskiego („Kret”) z Leonardem Zub-Zdanowiczem („Ząb”) Tekst jest zapisem nagrania magnetofonowego rozmowy „Kreta” z „Zębem”, w której „Kret” opowiada o komunistycznych represjach. Rozmowa przeprowadzona została w Oakville (Connecticut, USA) około 1979 roku. Maszynopis nie ma początku i zakończenia. Wielokropek w zwykłych nawiasach „(…)” oznacza fragmenty nie ujęte w maszynopisie. W […]

Nadszedł dzień 23 lutego [1944 r.]. Pogoda ustaliła się prześliczna, słoneczna i mroźna, z wyiskrzonym śniegiem i doskonałą widocznością. Połowa z nas wróciła nad ranem z nocnego patrolu i przekąsiwszy trochę, zamierzała udać się na dobrze zasłużony spoczynek. […]

Stefan Nowicki urodził się 27 grudnia 1905 roku we wsi Łukowo w województwie warszawskim. Jako bardzo młody chłopak uczestniczył w bitwie warszawskiej w 1920 roku; w latach trzydziestych był aktywnym działaczem Obozu Narodowo-Radykalnego. W czasie II wojny światowej został jednym z przywódców Związku Jaszczurczego i Narodowych Sił Zbrojnych. W latach 1946-1949 był sekretarzem generalnym Zjednoczenia Polskiego w Niemczech. W Australii uczestniczył w pracach wielu organizacji społecznych, głównie w Wiktorii. Jeszcze przed połączeniem się ośrodków niepodległościowych w Londynie, od stycznia 1971 roku reprezentował Prezydenta RP jako Delegat Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Australię w randze ministra nadzwyczajnego i pełnomocnego. Za całokształt swej pracy i działalności publicznej został odznaczony przez prezydenta RP prof. dr. Stanisława Ostrowskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.