Maria Mirecka-Loryś – ur. 7.02.1916 r. w Ulanowie nad Sanem w pow. Nisko, córka Dominika i Pauliny ze Ścisłowskich.
Po zdaniu matury w gimnazjum w Nisku rozpoczęła w 1937 r. studia na wydziale prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Działaczka Młodzieży Wszechpolskiej. Od początku okupacji w narodowej konspiracji – od wiosny 1940 r. komendantka Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet (NOWK) w powiecie niżańskim, a od jesieni tego roku komendantka w Okręgu Rzeszowskim NOWK i jednocześnie kierownik sekcji kobiecej w Zarządzie Okręgu Rzeszowskiego SN. Przez krótki okres czasu również kurierka KG NOW. Po scaleniu NOW z AK, awansowana do stopnia kapitana, została komendantką Wojskowej Służby Kobiet w Podokręgu AK Rzeszów. Wiosną 1945 r. mianowana komendantką główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet (NZWK). Wznowiła jednocześnie studia prawnicze na UJ. 1.08.1945 r.
Aresztowana w Nisku, została przewieziona do WUBP w Rzeszowie. Stąd po kilkudniowym śledztwie trafiła do MBP w Warszawie, a następnie do więzienia w Krakowie. Na mocy amnestii została zwolniona 1.09.1945 r., lecz zagrożona ponownym aresztowaniem, w grudniu 1945 r. opuściła Polskę, podając się za obywatelkę Luksemburga. Przez Czechy i Niemcy dotarła do obozu II Korpusu gen. W. Andersa pod Ankoną. W październiku 1946 r. opuściła Italię i wyjechała do Anglii, a stąd po 5 latach pobytu, w styczniu 1952 r. – do USA. Wraz z rodziną zamieszkała w Chicago. Aktywna działaczka szeregu organizacji polonijnych – m.in. członek ZG Związku Polek w Ameryce oraz Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej. Od stycznia 1964 r. redaktorka „Głosu Polek”, organu Związku Polek w Ameryce. Organizatorka wielu akcji pomocy Polakom na Wschodzie. Od grudnia 1999 r. wiceprzewodnicząca Rady Naczelnej SN.
Krzysztof Kaczmarski
Źródła:
Przemytniczka Boża, wywiad z Marią Mirecką, cz. I-IV, „Nasz Dziennik”, nr 105, 111, 123, 129 z 2001 r.;
L. Mirecki, Fragment Pamiętnika, [w:] K. Mirecki, Narodowa Organizacja Wojskowa w Centralnym Okręgu Przemysłowym, b.m., 1988, s. 133-134;
M. Mirecka-Loryś, Jak nie zostałam posłem, „Dziennik Związkowy”, 9-11.03.2001;
Rok Dmowskiego w Ameryce, Nowy Jork, 1968, s. 157;
relacja Marii Mireckiej-Loryś z 18.06.2001 r.
