Ppłk Stanisław Wierzchucki ps. „Błyskawica” weźmie udział w XXX Pielgrzymce Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych

Aktualności Inicjatywy ZŻNSZ Życiorysy

Dnia 30 czerwca 2024 roku po raz 30. odbędzie się Pielgrzymka Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych do Sanktuarium Matki Boskiej, Bolesnej Królowej Polski, Pani Ziemi Świętokrzyskiej w Kałkowie-Godowie. Weźmie w niej udział weteran Pogotowia Akcji Specjalnej Okręgu XII Podlasie NSZ ppłk Stanisław Wierzchucki ps. „Błyskawica”, który jest pomysłodawcą, projektantem i wykonawcą Kaplicy Narodowych Sił Zbrojnych w Golgocie – Martyrologium Narodu Polskiego.

Ppłk Wierzchucki osobiście poprosił kustosza Sanktuarium ks. Czesława Walę o wyznaczenie w Golgocie miejsca na kaplicę upamiętniającą żołnierzy NSZ. Wykonał projekt techniczny i zrealizował go wspólnie z kolegami z oddziału partyzanckiego i uczniami szkoły przyzakładowej huty w Ostrowcu Świętokrzyskim. Początkowo planowano wykorzystanie kraty z bramy więzienia w Kielcach, gdzie wielu żołnierzy konspiracji niepodległościowej przeszło gehennę brutalnych przesłuchań, tortur, a często śmierć. Niestety krata, którą już pozyskano, ze względów technicznych nie mogła być użyta bez czasochłonnych przeróbek. W Hucie Ostrowiec wykonano nową kratę o odpowiednich parametrach, która do dziś znajduje się w kaplicy. Wszystkie prace wykonali nieodpłatnie Stanisław Wierzchucki, weterani NSZ i pracownicy huty.

W centralnym miejscu Kaplicy umieszczono wykonany z mosiądzu napis: „Boże, który jesteś miłością, spraw, aby prawda o Narodowych Siłach Zbrojnych dotarła do narodu polskiego”. Ponad napisem umieszczono ryngraf z Matką Boską Częstochowską oraz tarczę z orłem. Litery w umieszczonych w Kaplicy inskrypcjach wykonał wieloletni prezes Okręgu Świętokrzyskiego ZŻNSZ kpt. Antoni Makarski ps. „Żbik”. Obrazy zamieszczone na głównej ścianie namalował Tadeusz Szypowski z Ostrowca Świętokrzyskiego. Związek Żołnierzy NSZ zagospodarował również przedsionek kaplicy i nad wejściem umieszczony został napis „Narodowe Siły Zbrojne” z liter sporządzonych także przez kpt. Antoniego Makarskiego ps. „Żbik”.

W dniu 16 czerwca 1996 roku odbyła się uroczystość poświęcenia Kaplicy Narodowych Sił Zbrojnych. Uczestniczyli w niej członkowie Związku Żołnierzy NSZ wraz z rodzinami, księża, sympatycy i okoliczni mieszkańcy. Kaplicę poświęcił kapelan Związku Żołnierzy NSZ ks. kanonik Ryszard Jurak.

Mjr Stanisław Wierzchucki urodził się dnia 9 października 1929 roku. Był żołnierzem oddziałów Pogotowia Akcji Specjalnej Narodowych Sił Zbrojnych kryptonim „Topór”, a po ich rozbiciu wszedł w skład oddziału PAS NSZ kryptonim „Wiąz” w XII Okręgu Podlasie NSZ, gdzie był celowniczym rkm-u. Dowódcą oddziału był mjr Karol Sęk ps. „Jakub”. Zakazał żołnierzom ujawniania się przed Urzędem Bezpieczeństwa pod karą śmierci. „Błyskawica” ukrywał się przez 10 lat pod fałszywym nazwiskiem Stanisław Jerzy Jasiński. W tym czasie nie kontaktował się z rodziną, dał tylko rodzicom znać, że żyje. Dopiero w teczkach otrzymanych wiele lat później z Instytutu Pamięci Narodowej odnalazł informacje, jak blisko aresztowania go było UB i kto na niego donosił. „Błyskawica” był jedynym żołnierzem oddziału o kryptonimie „Wiąz”, który, pomimo usilnych starań ubeków, nie został odnaleziony. Większość dowódców została skazana na kary śmierci i kary zostały wykonane. Pozostali żołnierze zostali skazani na kary wieloletniego więzienia, które odsiedzieli.

Stanisław Wierzchucki ps. „Błyskawica” ujawnił się w dniu 16 października 1956 roku. Natychmiast został aresztowany. W tym czasie wszyscy jego dowódcy i koledzy z oddziału albo już nie żyli, albo odsiadywali kary więzienia. Po tygodniu wielogodzinnych przesłuchań został wypuszczony, ale był inwigilowany i kontrolowany przez kilkadziesiąt lat.

Dopiero w lutym 1957 roku udało się Stanisławowi Wierzchuckiemu sądownie powrócić do własnego nazwiska. Już pod własnym nazwiskiem ukończył studia inżynierskie i do emerytury pracował w hucie w Ostrowcu Świętokrzyskim. Od momentu założenia Związku Żołnierzy NSZ został jego aktywnym członkiem oraz jest twórcą projektu i wykonawcą Kaplicy Narodowych Sił Zbrojnych w Golgocie – Martyrologium Narodu Polskiego w Sanktuarium Matki Boskiej, Bolesnej Królowej Polski, Pani Ziemi Świętokrzyskiej w Kałkowie-Godowie.

Kpt. Antoni Makarski ps. „Żbik” był Żołnierzem Narodowych Sił Zbrojnych na Podlasiu. Zmarł 22 stycznia 2014 roku. Od 1945 do 1948 roku pełnił służbę w Pogotowiu Akcji Specjalnej NSZ w Siedlcach oraz w oddziale leśnym PAS na terenie operacyjnym XII Podlaskiego Okręgu NSZ. Brał udział we wszystkich akcjach zbrojnych PAS siedleckiego oraz Oddziału Lotnego PAS w powiecie siedleckim, łukowskim, sokołowskim i radzyńskim jako dowódca Sekcji Operacyjnej Oddziału.

Uratował wielu kolegów z Gimnazjum Mechanicznego w Siedlcach zagrożonych aresztowaniem przez UB wprowadzając ich do nowopowstałego Oddziału Leśnego PAS pod dowództwem por. Tadeusza Moniuszki ps. „Beja” i kpt. Staniasława Oknińskiego ps.  „Bronisza”. Aresztowany w 1948 r., torturowany w katowniach Urzędu Bezpieczeństwa w Siedlcach oraz w Lublinie przy ul. Chopina i na Zamku Lubelskim.

Został skazany na 15 lat więzienia. 8 lat przesiedział w więzieniach na Zamku Lubelskim, we Wronkach, w Sieradzu i w Strzelcach Opolskich. W tym również wykonywał przymusową, katorżniczą pracę w kamieniołomach w Ośrodku Pracy Więźniów OPW.

Po wyjściu na „wolność” zamieszkał i pracował w Kielcach. W latach 1994-2000 pełnił funkcję prezesa Świętokrzyskiego Okręgu Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.

 

Materiał o kpt. Antonim Makarskim ps. „Żbik” został pobrany ze strony wMeritum.pl.

Poniżej dokumentacja i jedyny istniejący projekt Kaplicy Narodowych Sił Zbrojnych.