Stanisław Auch – żołnierz Narodowej Organizacji Bojowej, więziony i stracony przez Niemców.
Urodził się 23 marca 1908 roku w Poznaniu, który znajdował się wtedy pod zaborem pruskim. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości mieszkał w Poznaniu i do wybuchu II wojny światowej pracował jako urzędnik. W dniu 10 września 1939 roku Niemcy zajęli Poznań. Niemal natychmiast okupant niemiecki rozpoczął egzekucje i wysiedlenia ludności polskiej i żydowskiej. Wielkopolska została włączona do III Rzeszy Niemieckiej jako Kraj Warty. Językiem urzędowym stał się język niemiecki.
Pod niemiecką okupacją Polacy szybko zaczęli organizować konspirację. W dniu 16 listopada 1939 roku działacze Stronnictwa Narodowego (SN) powołali konspiracyjną organizację wojskową – Narodową Organizację Bojową (NOB). Stanisław Auch zaangażował się w działalność ruchu oporu. Latem 1940 roku złożył przysięgę i został żołnierzem NOB. Był komendantem „piątki” na poznańskim Śródmieściu. Rozprowadzał bony obligacyjne oraz organizował kolportaż wydawanego przez Stronnictwo Narodowe pisma „Polska Narodowa”.
Na skutek dekonspiracji i zwerbowania w NOB agentów organizacja została rozbita. Pierwsze aresztowania miały miejsce w grudniu 1940 roku. Stanisław Auch został aresztowany przez gestapo 18 grudnia 1940 roku i osadzony w poznańskim Forcie VII, a później w niemieckim więzieniu we Wronkach. Fort VII był pierwszym obozem koncentracyjnym utworzonym przez Niemców na okupowanych ziemiach polskich. Na terenie Wielkopolski był największym ośrodkiem eksterminacji polskiej ludności cywilnej. Był także pierwszym obozem, w którym Niemcy w testowej komorze gazowej użyli gazu do masowego mordowania Polaków.
W dniu 19 czerwca 1942 roku wyrokiem niemieckiego Wyższego Sądu Rejonowego w Poznaniu (OLG Posen) na sesji wyjazdowej w Głogowie Stanisław Auch został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 14 lipca 1942 roku w niemieckim więzieniu przy ulicy Kleczkowskiej we Wrocławiu. Miał 34 lata.
dr Rafał Sierchuła/Bożena Wołek
