Szacki Antoni

Szacki Antoni ps. “Bohun”, “Dąbrowski”

Życiorysy

Szacki Antoni ps. “Bohun”, “Dąbrowski” – ZJ, NSZ, dowódca Brygady Świętokrzyskiej

Urodził się 1 marca 1902 roku w Wilnie w rodzinie inteligenckiej. Gdy miał pięć lat został zesłany wraz z rodzicami do Tomska na Syberii. Była to kara za udział ojca w rewolucji 1905 roku. Na zesłaniu umiera mu ojciec w 1910 roku. Wtedy to wraz z pozostałymi członkami rodziny przenosi się do Charkowa. Tam uczęszcza do gimnazjum i mieszka do 1919 roku. W 1919 roku przybył do Warszawy i wstąpił do Wojska Polskiego, w którym był żołnierzem Pierwszego Pułku Ułanów Krechowieckich. Ze swoją jednostką brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W trakcie kampanii wojennej został ranny i dostał się do niewoli sowieckiej, z której został zwolniony na mocy traktatu ryskiego z 18 marca 1921 roku.

Po uwolnieniu wrócił do stolicy. Tam w 1923 roku zdał maturę i podjął studia w Politechnice Warszawskiej. Po roku z nich zrezygnował i wstąpił do Oficerskiej Szkoly Piechoty w Warszawie. Brał udział w walkach z buntem Piłsudskiego w maju 1926 roku. Uczelnię ukończył w 1927 roku w stopniu podporucznika. Pierwszy przydział otrzymał do 76 Pułku Piechoty w Grodnie. Służył w nim do wybuchu wojny. W międzyczasie otrzymał awans na porucznika; było to w roku 1929. Od 1934 był członkiem Obozu Narodowo-Radykalnego. W kampanii wrześniowej pełnił funkcję oficera sztabowego w Armii ,,Prusy”. Kiedy Niemcy rozbili jednostkę trafił do Lwowa. W tym mieście został schwytany przez Niemców i trafił do więzienia. Uciekł z niego i trafił do Krakowa, a następnie do Zagnańska, gdzie się ukrywał.

Od 1940 roku był członkiem Związku Jaszczurczego (od 20 września 1942 roku Narodowych Sił Zbrojnych). W organizacji był dowódcą V Okręgu Narodowych Sił Zbrojnych, obejmójącego Kielecczyzna. W sierpniu 1944 roku objął dowództwo Brygady Świętokrzyskiej (oddziały NSZ z Kielecczyzny, które nie scalily się z Armią Krajową). Jednostka ta w styczniu 1945 roku, by uniknąć sowieckich represji, opuścila Świętokrzyskie i przez Śląsk udała się do Czech. Tam 6 maja 1945 roku wyzwoliła niemiecki obóz koncentracyjny dla kobiet w Holisovie oraz weszła w skład 3 Armii Stanów Zjednoczonych, której dowódcą był gen. George Patton.

Po zakończeniu wojny Amerykanie zlikwidowali Brygadę Świętokrzyską, a jej żołnierzy wcielili do kompanii wartowniczych. Szacki stracił funkcję dowódcy i zakończył karierę wojskową. Zajął się prowadzeniem gospodarstwa rolnego w Niemczech, a później we Francji. W 1950 roku władze komunistyczne oskarżyły go o kolaborację z Niemcami i domagały się od Francji jego ekstradycji. Po zbadaniu całej sprawy Francuzi uznali, że Szacki nie dopuścił się zarzucanego mu czynu i nie zgodzili się na jego wyjazd do Polski. Mimo to komuniści próbowali go porwać, ale im się to nie udało. W 1956 roku Szacki opuścił Francję i wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie 2 lipca 1992 roku zmarł.