Pozycja zawiera najważniejsze znane historykom dokumenty Dowództwa NSZ-AK od momentu scalenia NSZ z Armią Krajową w marcu 1944 do momentu samorozwiązania się AK w styczniu 1945 roku, przechowywane w archiwach państwowych i prywatnych oraz uzupełnione o dokumenty odnalezione w ostatnich latach.
Opracowanie naukowe: dr Wojciech J. Muszyński, dr Rafał Sierchuła, Leszek Żebrowski.
Koordynator projektu: Karol Wołek
Wydawca: Fundacja im. Kazimierza Wielkiego w Lublinie
Prezentacja publikacji odbyła się 26 listopada 2015 roku (czwartek) w Lublinie w sali 107 Collegium Narwidianum Katolickiego Uniwersytety Lubelskiego. W spotkaniu wzięli udział: dr Rafał Drabik, prof. Mieczysław Ryba, Karol Wołek.
Relacja zdjęciowa z prezentacji publikacji na KUL.
Organizatorzy spotkania: Fundacja im. Kazimierza Wielkiego w Lublinie, Akademicki Klub Myśli Społeczno-Politycznej Vade Mecum, Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.
Od wydawcy:
W 2008 roku w szafie rektora SGGW w Warszawie odnaleziono bogate archiwum Dowództwa Narodowych Sił Zbrojnych. Zespół redakcyjny w składzie: Leszek Żebrowski, dr Wojciech Muszyński, Mariusz Olczak, dr Rafał Sierchuła, prof. Marek Chodakiewicz uporządkował to archiwum, opisał i uzupełnił o znane historykom zbiory dokumentów Dowództwa NSZ, przechowywane w różnych archiwach państwowych i prywatnych. Wydawnictwo, które oddajemy do rąk naszych Czytelników, zostało uzupełnione o nowo odkryte dokumenty oraz uaktualnione o uzyskane informacje dotyczące tożsamości żołnierzy występujących w treści dokumentów w stosunku do wydania dokumentów NSZ z 1996 roku.
Dokumenty zostały ułożone chronologicznie, zgodnie z datą ich powstania. W planach Fundacji im. Kazimierza Wielkiego jest wydanie we współpracy z wybitnymi znawcami tematyki NSZ, którzy wchodzą w skład zespołu redakcyjnego, w sumie 5 tomów dokumentów: NSZ (1942-1944), NSZ-AK (1944-1945) i NSZ-ZJ (1944-1945), NZW (1945-1956), Wywiad NSZ. Drugi tom naszej serii wydawniczej zawiera dokumenty ideowo-programowe Dowództwa Narodowych Sił Zbrojnych wytworzone od momentu scalenia z Armią Krajową w marcu 1944 roku, do samorozwiązania się Armii Krajowej w styczniu 1945 roku.
Fenomenem Narodowych Sił Zbrojnych było to, że ta oddolnie utworzona, nie finansowana z zewnątrz wojskowa formacja konspiracyjna stworzyła najskuteczniejszy wywiad antyniemiecki na terenie III Rzeszy ze wszystkich sił alianckich walczących z Niemcami w czasie ostatniej wojny. Narodowe Siły Zbrojne wchodziły w skład jedynej polskiej opcji polityczno-wojskowej, która postawiła sobie za cel wojny ustanowienie granicy powojennej na Odrze i Nysie Łużyckiej. Narodowe Siły Zbrojne były od początku organizowane i szkolone do osiągnięcia tego wielkiego celu polityczno-wojskowego. Ich program i profesjonalna działalność konspiracyjna sprawiły, że były drugą siłą pod względem liczebności w Polskim Państwie Podziemnym.
Celem niniejszej publikacji jest ułatwienie osobom zainteresowanym tematyką dostępu do najważniejszych materiałów źródłowych, dotyczących Narodowych Sił Zbrojnych. Dokumenty prezentowane w tej publikacji przechowywane są w Archiwum Akt Nowych, Instytucie Pamięci Narodowej, Archiwum Państwowym w Lublinie, prywatnym archiwum Leszka Żebrowskiego i innych archiwach prywatnych.
Środki na edycję dokumentów zostały uzyskane z dotacji Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz ze zbiórki publicznej „Przywracamy pamięć o Żołnierzach Wyklętych” organizowanej przez Fundację im. Kazimierza Wielkiego z siedzibą w Lublinie (nr KRS 0000446435), numer zbiórki: 2015/284/OR.
Karol Wołek
