W dniu 5 maja 2024 roku minęła 79. rocznica wyzwolenia przez Brygadę Świętokrzyską Narodowych Sił Zbrojnych niemieckiego obozu koncentracyjnego w czeskim Holiszowie. Pod dowództwem płk. Antoniego Szackiego ps. „Bohun” polscy żołnierze dokonali heroicznej akcji ratowania około tysiąca więźniarek, w tym 280 Żydówek, które Niemcy zamierzali spalić żywcem.
Żołnierze Brygady Świętokrzyskiej NSZ uratowali również około 6000 robotników przymusowych, którzy byli wykorzystywani jako niewolnicza siła robocza w niemieckich fabrykach zbrojeniowych w okolicy. Ta bohaterska interwencja Brygady NSZ ocaliła życie wielu niewinnych ludzi, którzy byli skazani na śmierć przez nazistów.
W tegorocznych uroczystości upamiętniających wyzwolenie niemieckiego obozu w Holiszowie udział wzięli członkowie Związku Żołnierzy NSZ z Okręgów: Lubelski, Małopolski, Pomorski, Wielkopolska, Narodowej Cracovii, Młodzieży Wszechpolskiej i Galicyjskiego Towarzystwa Historycznego jako przedstawiciele strony polskiej oraz przedstawiciele władz lokalnych i mieszkańców Republiki Czeskiej. Wydarzenie zorganizował Związek Żołnierzy NSZ.
Po polsko-czeskiej mszy celebrowanej przez ks. Wojciecha Pelowskiego uczestnicy uroczystości udali się pod tablicę upamiętniającą wyzwolenie niemieckiego obozu koncentracyjnego przez Brygadę Świętokrzyską NSZ. Podczas międzynarodowych uroczystości 79. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Holiszowie przez Brygadę Świętokrzyską Narodowych Sił Zbrojnych głos zabrali:
- starosta Miasta Holiszów Alena Burianova,
- prezes Zarządu Głównego Związku Żołnierzy NSZ Karol Wołek.
Po przemówieniach odbyła się ceremonia złożenia wiązanek i zniczy. Na zakończenie obchodów uczestnicy odmówili modlitwę NSZ.
Po uroczystości uczestnicy udali się na miejsca związane ze stacjonowaniem Brygady Świętokrzyskiej NSZ na terenie Republiki Czeskiej. Następnie odbyły się spotkania z czeskimi przyjaciółmi oraz rekonstruktorami, którzy pasjonują się historią Brygady Świętokrzyskiej NSZ na terenie Republiki Czeskiej. Podczas tych spotkań uczestnicy mieli okazję wymienić się informacjami oraz wspomnieniami dotyczącymi działań Brygady Świętokrzyskiej NSZ na terenie Czech.
Przez wiele lat Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych inicjował międzynarodowe uroczystości pod murem byłego koncentracyjnego obozu w Holiszowie. Pierwszą tablicę pamiątkową umieścili w tym miejscu czescy patrioci, miłośnicy prawdy historycznej. W 2018 roku członkowie Związku Żołnierzy NSZ ufundowali i wmurowali na murze niemieckiego obozu koncentracyjnego polską tablicę upamiętniającą wyzwolenie obozu w Holiszowie przez żołnierzy Brygady Świętokrzyskiej NSZ. Wmurowana przez Związek Żołnierzy NSZ tablica zawiera w sobie małą tabliczkę ufundowaną przez społeczeństwo miasta Holiszów.
Rys historyczny:
W dniu 5 maja 1945 r. żołnierze Brygady Świętokrzyskiej wyzwolili niemiecki obóz koncentracyjny Holleischen (filia KL Flossenbürg) w Holiszowie k. Pilzna. Oswobodzili około 1000 kobiet: 400 Francuzek, 280 Żydówek, 167 Polek, Czeszki, Holenderki, Belgijki, Rumunki, Jugosłowianki, Włoszki, Ukrainki, Rosjanki i inne narodowości.
Niemiecka obsługa obozu z SS planowała likwidację więźniarek pochodzenia żydowskiego przed nadejściem wojsk amerykańskich. Niemcy oddzielili je od pozostałych więźniarek innych narodowości, zamknęli w oddzielnym baraku a drzwi i okna zabili deskami. Obsługa obozu podłożyła pod barak substancje łatwopalne i czekała na rozkaz podłożenia ognia, żeby spalić Żydówki żywcem. Dobrze przeprowadzony atak Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych ocalił wszystkie więźniarki, żadna nie zginęła. Straty własne Brygady NSZ wynosiły 2 rannych.
Oprócz wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Holiszowie, Brygada Świętokrzyska oswobodziła około 6.000 cudzoziemskich robotników przymusowych, których Niemcy zmuszali do niewolniczej pracy w swoich zakładach przemysłowych w okolicy Holiszowa.
Polscy żołnierze z NSZ rozbijali niemieckie jednostki wojskowe na terenie Czech. Na przykład wzięli do niewoli sztab jednego z korpusów niemieckich, a następnie przekazali jeńców Amerykanom. Żołnierze NSZ likwidowali organizowane przez Niemców zasadzki na zbliżających się żołnierzy amerykańskich. Amerykanie w dowód wdzięczności zezwolili żołnierzom Brygady Świętokrzyskiej na noszenie na swoich mundurach naszywki 2. Dywizji Piechoty Armii Amerykańskiej „Indian Head” i po wojnie nie zgodzili się z żądaniem Stalina, na wydanie mu żołnierzy Brygady Świętokrzyskiej NSZ.
Zachęcamy wszystkich do wsparcia naszej inicjatywy #MuremZaBrygadąŚwiętokrzyską, która jest wyrazem naszego stanowiska wobec niedawnej decyzji Pani Minister, uniemożliwiającej Szefowi Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych upamiętnienia Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych.
Petycja, przygotowana przez Związek Żołnierzy NSZ oraz Instytut Ordo Iuris, skierowana jest do Premiera Donalda Tuska. Apelujemy o wsparcie dla prawdy historycznej i należytego upamiętnienia bohaterów Brygady Świętokrzyskiej.
Każdy podpis ma znaczenie. Dajemy świadectwo naszej pamięci i szacunku dla tych, którzy walczyli o wolność Polski. Nie pozwólmy, aby ich ofiara została zapomniana.
