Wydaliśmy II wydanie broszury „Żołnierze Wyklęci. Polskie podziemie narodowe 1944–1963”

Aktualności Wydawnictwa

Fundacja im. Kazimierza Wielkiego wydała II wydanie broszury edukacyjnej pt. „Żołnierze Wyklęci. Polskie podziemie narodowe 1944–1963”. Publikacja powstała ze względu na zapotrzebowanie na niewielką objętościowo, w stosunku do poruszanej tematyki, publikację, która w sposób przystępny dla każdego odbiorcy i uporządkowany pod względem przyczynowo-skutkowym opisuje najnowszą historię Polski z lat 1926–1963, układając w jedną całość najważniejsze informacje o polskim podziemiu niepodległościowym, które do tej pory były porozrzucane w licznych monografiach.

Redaktorem naczelnym jest prezes Fundacji Karol Wołek. Zespół redakcyjny tworzą: dr Rafał Drabik (IPN Lublin), dr Rafał Sierchuła (IPN Poznań), Mariusz Warachim, Leszek Żebrowski.

Wstęp

Celem tej publikacji jest uzupełnienie wiadomości i programu nauczania najnowszej historii Polski. W przystępny i kompleksowy sposób prezentuje ona historię Polski z lat 1939−1963 ze szczególnym uwzględnieniem tematyki Żołnierzy Wyklętych i narodowego podziemia niepodległościowego w początkowym okresie drugiej sowieckiej okupacji w latach 1944−1963. Publikacja z założenia jest uzupełniającym materiałem dydaktycznym dostosowanym do potrzeb nauczania młodzieży w wieku 13−19 lat.

Środki na wydanie pierwszego wydania niniejszej publikacji pochodziły ze zbiórki publicznej „Przywracamy pamięć o Żołnierzach Wyklętych” (nr pozwolenia MAC: 75/2014), organizowanej przez Fundację im. Kazimierza Wielkiego z Lublina. Wszystkim darczyńcom, zatroskanym o ciągle ograniczany program nauczania najnowszej historii, serdecznie dziękujemy i prosimy o dalsze wspieranie naszych działań.

Publikacja zawiera krótkie podsumowanie przyczyn i skutków wydarzeń z lat 1939−1963. Celem, jaki przyświecał redaktorom, było ukazanie trudnych i ciągle aktualnych zagadnień z najnowszej historii Polski jako procesu przyczynowo-skutkowego, tworzącego spójną i logiczną całość. Naszą ambicją nie było wydanie kolejnego, encyklopedycznego zbioru słabo powiązanych ze sobą faktów, które dla początkującego i młodego czytelnika niewiele będą znaczyły. Publikacja dzięki konsekwentnej narracji pozwala zrozumieć przyczyny, przebieg i skutki wydarzeń historycznych z lat 1939−1963 oraz motywacje i cele ich uczestników.

Publikacja nie rości sobie pretensji do bycia traktowaną jako publikacja stricte naukowa, pomimo wielkiej dbałości o prawdę historyczną i poprawność merytoryczną. Celem głównym, jaki przyświecał autorom, była przydatność publikacji w procesie nauczania najnowszej historii oraz użyteczność dla nauczycieli i uczniów.

Karol Wołek
Prezes Fundacji im. Kazimierza Wielkiego

Spis treści

Wstęp – 3
Żołnierze Wyklęci – definicja – 4
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – 4
Liczebność Żołnierzy Wyklętych – 4
I. Wprowadzenie – 5
1. Sytuacja społeczno-polityczna w II RP – 5
2. Skutki zamachu majowego – 6
3. Sytuacja międzynarodowa Polski w 1939 roku – 8
4. Początek II wojny światowej – 9
II. Organizacja Polskiego Państwa Podziemnego 1939−1944 – 11
1. Powstawanie Polskiego Państwa Podziemnego – 11
2. Zasady konspiracji – 12
3. Struktury Cywilne – 13
4. Związek Walki Zbrojnej-Armia Krajowa (ZWZ-AK) – 13
5. Narodowa Organizacja Wojskowa (NOW) – 15
6. Organizacja Wojskowa Związek Jaszczurczy (OW ZJ) – 17
7. Narodowe Siły Zbrojne (NSZ) – 18
8. Bataliony Chłopskie (BCh) – 22
III. Komuniści na ziemiach polskich – 23
1. Komuniści na ziemiach polskich w czasie wojny – 23
2. Walka komunistów z Polskim Państwem Podziemnym – 24
IV. Stanowiska wobec końca wojny – 25
1. Powrót sowieckiego okupanta – 25
2. Przebieg akcji „Burza” – 25
3. Powstanie warszawskie – 28
4. Myśl zachodnia NSZ – 28
V. Województwa wschodnie Polski – 31
1. Sytuacja w województwach wschodnich Polski po 1939 roku – 31
2. Ludobójstwo Polaków na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej – 32
3. Sytuacja Polaków na Wileńszczyźnie – 33
4. Polskie terytoria wcielone do Związku Sowieckiego po 1944 roku – 34
VI. Sowiecka okupacja Polski po 1944 roku – 35
1. Administracja sowieckiego okupanta w centralnej Polsce – 35
2. Walka sowietów z polskim podziemiem zbrojnym – 35
3. Działalność Żołnierzy Wyklętych – 37
4. Narodowe Zjednoczenie Wojskowe – 42
5. Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” – 43
6. Ruch Oporu Armii Krajowej – 45
7. Konspiracyjne Wojsko Polskie – 47
8. Charakter sowieckiej okupacji Polski – 48
Słownik pojęć – 50