W dniach 3−4 października 2020 r. odbył się XVI Rajd „Bartka”. Podczas tegorocznej wędrówki przez Beskid Żywiecki uczestnicy zapoznali się z trzema historycznymi zagadnieniami. Pierwszym była heroiczna obrona Węgierskiej Górki w 1939 r., znana pod nazwą „Westerplatte Południa”. Drugim była działalność oddziałów Armii Krajowej w latach 1943−1945. Ostatnim, a zarazem głównym tematem była historia oddziału Narodowych Sił Zbrojnych im. „Szarego” pod dowództwem ppor. Antoniego Bieguna ps. „Sztubak”. Oddział wchodził w skład Zgrupowania Oddziałów Partyzanckich VII Okręgu Śląskiego NSZ.
Rajd rozpoczął się w Węgierskiej Górce przed schronem bojowym „Wędrowiec”. Uczestnikom został przedstawiony plan rajdu i omówiono sprawy organizacyjne. Zapoznali się także z pierwszym, zaprezentowanym przez organizatorów, zagadnieniem historycznym, którym była obrona Węgierskiej Górki przez Wojsko Polskie w 1939 r. Następnie uczestnicy rajdu przeszli pod schron „Wyrwidąb”. Mając przed sobą malowniczą panoramę Węgierskiej Górki, poznali szczegóły obrony tego miejsca, znanego pod nazwą „Westerplatte Południa”, w dniach 2−3 września 1939 r. Dodatkową atrakcją, była prezentacja uzbrojenia, umundurowania i wyposażenia używanego przez żołnierzy polskich we wrześniu 1939 r.
Dalej trasa rajdu prowadziła górskim szlakiem z Żabnicy przez Rysiankę, Halę Lipowską, Boraczy Wierch, Radykalny Wierch do schroniska na Hali Boraczej. Podczas wędrówki do miejsca docelowego uczestnicy zapoznali się z działalnością oddziałów partyzanckich Armii Krajowej. Wysłuchali historii powstania oddziału „Romanka” oraz jego działalności w 1943 r. w ramach zgrupowania „Beskid Zachodni”. Następnie omówiona została historia oddziału AK „Garbnik” z 1944 r. Wspomniano również o kontynuowaniu walki w 1945 r. przez byłych żołnierzy oddziału AK „Garbnik” pod dowództwem kpt. Antoniego Płanika ps. „Roman” w ramach Delegatury Sił Zbrojnych na Żywiecczyźnie. W międzyczasie członkowie Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Beskidy” przybliżali uczestnikom rajdu ciekawe akcje bojowe przeprowadzone przez partyzantów, m.in. na schroniska „Rysianka” (1943 r.) i „Lipowska” (1944 r.).
Ostatnim i najważniejszym zagadnieniem, które zaprezentowano, była historia oddziału NSZ im. „Szarego” pod dowództwem ppor. Antoniego Bieguna ps. „Sztubak”. Przedstawiony został życiorys dowódcy oraz historia oddziału od początku założenia w maju 1945 r. do końca działalności, czyli do amnestii w 1947 r. Wspomniano także życiorys kpt. Henryka Flame ps. „Bartek” oraz przybliżono historię operacji „Lawina”, w której życie straciło 90−100 żołnierzy NSZ, w tym kilkunastu z oddziału Antoniego Bieguna. Podczas marszu uczestnicy rajdu zapoznali się uzbrojeniem, umundurowaniem i wyposażeniem partyzantów z oddziału NSZ kpt. „Bartka”, które przedstawili członkowie GRH „Beskidy”.
Po przybyciu na miejsce zakwaterowania, do schroniska PTTK na Hali Boraczej, rozpalono ognisko, przy którym śpiewano partyzanckie piosenki. Był czas na wspólne rozmowy o historii, pasjach i zainteresowaniach. Następnego dnia przy schronisku odprawiono polową mszę św. Przewodniczył jej ks. Marek Różycki, będący jednocześnie opiekunem I Drużyny Harcerskiej ZHR im. Henryka Flame z Czechowic-Dziedzic. Podczas mszy zostały poświęcone pamiątkowe ryngrafy, które wręczono uczestnikom rajdu. Ryngrafy takiego wzoru nosili m.in. żołnierze NSZ i AK. Następnie z Hali Boraczej wszyscy przemaszerowali do Milówki, rodzinnej miejscowości Antoniego Bieguna ps. „Sztubak”, by tam pod pomnikiem poświęconym jego pamięci zakończyć XVI Rajd „Bartka”.
z
