W Kołobrzegu w dniu dzisiejszym, 6 lutego 2022 roku, zmarł por. Gustaw Dach ps. „Wołyniak”, jeden z ostatnich żołnierzy Zgrupowania Partyzanckiego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego mjr. Franciszka Przysiężniaka ps. „Ojciec Jan”, członek Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych Okręg Szczecin. W tym roku skończyłby 98 lat.
Gustaw Dach ps. „Wołyniak” urodził się 24 października 1924 roku w miejscowości Zastawie na Wołyniu. Był synem Mikołaja Dacha, osadnika wojskowego i legionisty marszałka Piłsudskiego. We wrześniu 1939 roku rodzina Dachów ewakuowała się przed wkraczającymi wojskami sowieckimi na tereny Podkarpacia.
W czasie niemieckiej okupacji Gustaw Dach, pod pseudonimem „Wołyniak”, prowadził działalność niepodległościową w szeregach Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej na terenie Radymna. Wraz z całym AK-owskim oddziałem por. „Swena” wstąpił do MO w 1944 roku. W dniu 15 maja 1945 roku cała grupa AK-owców „zdezerterowała” z MO. „Wołyniak” wstąpił do oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego por. Stefana Woźnickiego ps. „Weuward”. W okresie od maja do października 1945 roku był żołnierzem Zgrupowania Partyzanckiego NZW dowodzonego przez mjr. Franciszka Przysiężniaka ps. „Ojciec Jan”. Po rozwiązaniu oddziału „Weuwarda” pełnił służbę w osobistej ochronie mjr. Franciszka Przysiężniaka w okolicach Wąbrzeźna.
W 1946 roku Gustaw Dach aresztowany został przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa na Ziemiach Odzyskanych. Podczas śledztwa i procesu nie udowodniono mu przynależności do NZW. Komunistyczny sąd skazał go na 2 lata więzienia za dezercję z MO. Z więzienia wyszedł w 1947 roku. Zamieszkał w powiecie kołobrzeskim. Był honorowym członkiem Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych Koło Pomorze Środkowe oraz Stowarzyszenia Historycznego „Dębosz” w Rymaniu.
Za swoje zasługi por. Gustaw Dach ps. „Wołyniak” otrzymał: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Srebrny Krzyż Zasługi, Kombatancki Krzyż Zwycięstwa, Medal Pamiątkowy 75-lecia Narodowych Sił Zbrojnych, Srebrny Medal za Zasługi dla Obronności Kraju, Odznakę Honorową Gryfa Zachodniopomorskiego, Odznakę za Zasługi dla Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, Krzyż Zasługi Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, Medal Stulecia Odzyskania Niepodległości.
